"Sara" - najpiękniejsza ballada Dylana.

g00lebiowski

Moim zdaniem pierwsza spośród najpiękniejszych ballad Boba Dylana, aż dziw, że stanęła w cieniu takich utworów jak: "It's all over Baby Blue" czy "It ain't me". Rozumiem, że powstanie tamtych dwóch przypadło na okres, kiedy świat zachłysnął się Dylanem. To były jednak teksty młodego Boba; nie mogą one konkurować z tymi, które nasz bard napisał już jako doświadczony życiem poeta.

"Sara" zdumiewa bogactwem literackich nawiązań, zgrabnie połączonych w tak przepięknej formie. Przyznam: wyciska łzy takiej kłodzie jak ja. Znam się na poezji i mam duże spektrum porównawcze; a jednak tekst piosenki Dylana przebija się szturmem do mojego serca, każe mi spojrzeć raz jeszcze na to wszystko, co czytałem u Byrona, Whitmana czy Longfellowa i przekonuje mnie do tego, że Dylan w pełni zasługuje na Literacką Nagrodę Nobla, której był blisko. Dla mnie Wielki Bobby już za życia zapisał się do klasyki poezji amerykańskiej.

Niniejszy temat może wydać się komuś dość pretensjonalny, bądź tendencyjny, a jednak siła wewnętrzna kazała mi napisać o "Sarze" - trochę w kontekscie forumowych interpretacji tekstów.

Jesion

Hmmm... Dylan jest oczytany i w ogóle, ale nie wiem czy taka naukowa niemalże analiza jednej z jego piosenek by mu odpowiadała... Czy on naprawdę miał w głowie Swedenborga albo Byrona kiedy pisał te słowa?
Znasz się na pewno lepiej na poezji, więc nie będę polemizował w kwestiach podobieństw między Dylanem i tymi wszystkimi pisarzami i dziełami, jakie wymieniłeś, ale muszę powiedziec, że taka analiza chocby nie wiem jak prawdziwa, jakoś mi tutaj nie pasuje...
Trochę tak, jakbyśmy zamykali orła w klatce. Tylko czy wtedy zobaczymy to samo co i on? Smile

g00lebiowski

Masz sporo racji. Już samo życie i postawa Dylana to potwierdza. Dobre jest to porównanie do orła w klatce, naprawdę bardzo trafne.

Z tym, że z analizami sprawa jest podwójna. Wyglądają naukowo dopóki się o nich pisze. Moja na pewno też wygląda naukowo, ale to nie do uniknięcia, kiedy refleksje wokół utworu się zapisuje. Tak samo jest z muzyką: sama muzyka jest pięknem, ale jej zapis: naukowym ciągiem nut, zależności, interwałów, skal... Pewna buddyjska maksyma mówi: "Po co opisywać komuś przyjemność jedzenia ciastka? Niech sam je skosztuje".

Analiza utworu ma być pewnym tropem, a nie celem (oto odkrywamy ułmności nauczania języka polskiego w polskich szkołach). Poezja (Byron) czy teologia (Swedenborg) to nie są akcjomaty mające wypchać utwór (wtedy staje się on bezuczuciowy), ale coś, do czego Dylan miał osobisty, bardzo życiowy stosunek; co w młodości ukształtowało jego widzenie świata, uwrażliwiło na pewne sfery życia. Wpływy jakiegoś poety w twórczości innego poety pojawiają się wtedy, gdy ten osobiście i emocjonalnie przeżył czyjeś słowa. Spójrz na Mickiewicza: biorąc sobie do serca pewnien dwuwiersz Goethego, wydał swoje życie na szale - rzucił się w wir krymskiej burzy. Swedenborg i Biblia wydają się u Dylana na miejscu, pamiętając jego dość dramatyczne przejścia związane z samookreśleniem siebie i z wyborem wiary, religii.

"Kto chce być poetą, musi iść drogą poety" (Goethe). Dylanowi - którego biografia jest poniekąd burzliwa, poniekąd groteskowa, tudzież zaś szalona - poeci towarzyszyli nie jako punkty odniesienia, ale jako autorzy słów, które wypełniały jego serce i odkrywały nowe horyzonty. W tym sensie należy rozumieć wpływy i zależności. Analiza sama w sobie wygląda sztywno i formalnie. Zupełnie jak zapis nutowy. Na jednym i na drugim wygrywa się jednak melodię. A melodia - jak wiadomo - pochodzi z serca.

Jesion

"z analizami sprawa jest podwójna. Wyglądają naukowo dopóki się o nich pisze. Moja na pewno też wygląda naukowo, ale to nie do uniknięcia, kiedy refleksje wokół utworu się zapisuje. Tak samo jest z muzyką: sama muzyka jest pięknem, ale jej zapis: naukowym ciągiem nut, zależności, interwałów, skal... "
Co do muzyki, to się zgodzę. Co innego piosenka, co innego analiza piosenki. Ale z samą analizą to już chyba inna rzecz. Bo logicznie rozumując, sugerujesz, że istnieje coś takiego jak analiza sama w sobie albo idea analizy. Bo inaczej nie mogę tego zrozumiec. "Wyglądają naukowo dopóki się o nich pisze." Analizy z reguły tylko się pisze. Mogą byc zdroworozsądkowe i celne zarazem, a mogą byc błądzeniem w chmurach, jak u Ciebie moim zdaniem. Jeśli się analizuje w rozmowie, a nie na papierze, to może byc tak samo. Więc???

A pozatym to szukanie u jednego autora inspiracji drugim, trzecim i czwartym przypomina bardziej robotę chemika w laboratorium niż humanisty. Czy musimy zawsze traktowac pisarstwo jak system naczyń połączonych, w którym powiązania między autorami muszą zostac potraktowane według praw naukowych? Przecież piszemy o ludziach. Czy Dylan, z racji tego że jest poetą (czy raczej artystą, bo on sam tego słowa nie lubi), musi zawsze w swoich tekstach nawiązywac do innych twórców?

Piszę to m.in. dlatego że wiedząc mniej więcej kim jest Dylan intuicyjnie czuję, że on takiego analitycznego spojrzenia na swoja twórczośc na pewno nie znosi. Bo tak jak napisałem - orzeł w klatce nie czuje się zbyt dobrze.

g00lebiowski

Odnośnie tej odpowiedzi napisałem już wyżej.